Tarih 14 Kasım 2019'du.
İzmir'in yerel gazetesi, yandaş Yeni Asır'da 9 sütuna manşet bir sözde haber yayınlandı.
Başlık, Gel de Keçileri Kaçırma.
Sözde haber, İzmir'in Karaburun ve Mordoğan mahallesindeki spor tesislerinin sahipsizliğine dikkat çekiyor ve belediyeyi eleştiriyordu.
Ancak kullanılan fotoğrafta bir gariplik vardı.
Futbol sahasında keçilerin otladığı fotoğrafta ortadaki iki keçinin gölgesi yoktu.
Bu iki keçinin fotomontaj ile eklendiği gün gibi ortadaydı.
Hani Nazi Almanyası'nın Propaganda Bakanı Goebbels’in, “Yalan ne kadar büyük olursa inananı o kadar çok olur” sözü var ya.
Yeni Asır Gazetesi de okuyucunun yalanına inanması için fotoğrafta bu hileye başvurmuştu.
Bu resmen meslek ilkelerinin hiçe sayılması ve okuyucunun kandırılmasıydı.
Ama zaten yandaş basın bunu çok sık yapıyordu.
Asıl skandal bundan sonra yaşanacaktı.
*. *. *
Tarih 15 Temmuz 2019'du.
İzmir Gazeteciler Cemiyeti'nin her yıl geleneksel olarak düzenlediği Hasan Tahsin Gazetecilik Yarışması'nın sonuçları belli olmuştu.
O da ne!
Juri, Yeni Asır'ın fotomontaj ile hile yaparak yayınladığı "Gel de Keçileri Kaçırma" başlıklı yalan haberine ödül vermişti.
Spor Haberi dalında yılın en iyisi!
Bu olacak iş değildi.
Bu yalanın tescillenmesiydi.
Tüzüğünde "Başarılı gazetecilik çalışmalarını ödüllendirmek amacıyla her yıl Hasan Tahsin Gazetecilik Yarışması düzenler" ifadesi bulunan İzmir Gazeteciler Cemiyeti'nin jurisi fotomontaj ile sahtekarlık yapılmış bir sözde haberi başarılı olarak değerlendirmişti.
Olay doğal olarak İzmir'deki duyarlı gazetecilerin tepkisini çekti.
İş arkadaşım, meslektaşım Çağlayan Sueli, sosyal medya hesabından sahtekarlığı herkese duyurdu ve yarışma jurisini eleştirdi.
Bunun üzerine juri tekrar toplanarak, yalan haberi bir kez daha masaya yatırdı.
Gazetenin spor müdürünü, haberi yazan muhabiri dinledi ve son kararını verdi.
Alınan karar ne biliyor musunuz?
"Evet fotoğrafta hile yapılmış ama bu haberi yapan muhabirin suçu değil, ödül geçerlidir."
Pes.
İki defa pes.
*. *. *
2005 yılında Almanya'da "Yalan So?yleyen Fotog?raflar? başlığı ile medyada manipu?le edilmiş fotog?rafları konu alan bir sergi ac?ılmıştı.
Sergide, fotog?raf ve resimler u?zerinde ne tu?r manipu?lasyonların yapıldıg?ı go?zler o?nu?ne serilmiş, hileli bir fotoğrafla sunulan hiç bir haberin yüzde yüz doğru olamayacağı görüşü benimsenmişti.
Sergiyi gezen Bill Gates'in "fotog?rafa hu?kmedenler, insanların beyinlerine de hu?kmeder? sözleri Almanya'nın ciddi yayın organlarında geniş yer bulmuştu.
*. *. *
Şimdi sormak gerekiyor.
İçinde çok sevdiğim mesleklaşlarımın bulunduğu juri üyeleri...
Bill Gates'in dediği gibi fotoğrafa hükmedenler sizin beyninize de mi hükmetti?
Fotoğraf haberin ana unsuru değil midir?
Haber fotoğrafının betimleme gücü haber metnini gölgede bırakmaz mı?
Fotoğraf tabiyatı gereği güçlü bir malzeme olduğu için meslek etiği açından özenle seçilmesi, hilesiz yayınlanması gerekmez mi?
Haber fotoğrafı, haberin dog?ru olarak algılanmasına yardımcı olduğu için "gerçeğin resmi" diye nitelendirilmez mi?
Tüm bunları bilmenize rağmen, manipule edilmiş habere nasıl ödül verebildiniz?
Yalanı nasıl tescilleyebildiniz?
Yazıklar olsun!
*. *. *
Ve İzmir Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu üyeleri.
Sevgili arkadaşlar, sizler bu sahtekarlığın ödüllendirilmesine nasıl göz yumdunuz?
Meslek etiğine büyük zarar verecek olan bu yalanı nasıl onayladınız?
Fotog?rafın kitleleri etkileyen gu?c?lu? bir iletişim aracı olduğunu ve ödül verdiğiniz haberde, kötü niyetle ve siyasi amac?larla kullanıldığını bilmiyor musunuz?
Yoksa fotog?rafa hu?kmedenler, tıpkı juri gibi sizin beyinlerinize de mi hükmetti?
Siz de keçileri mi kaçırdınız?
35 yıldan fazla İzmir Gazeteciler Cemiyeti'nin üyesiydim.
Yalanı tescillemenizden sonra o üyeliğin benim için hiç bir değeri kalmadı.
Bu yazıyı istifa olarak kabul edin, ben de keçileri kaçırmayayım.