Olympos'un ilahlarından değildi o.
Okeanos ile Thetis'in kızıydı.
Denizden gelmişti.
Deniz köpüğü gibi beyazdı.
Güzeller güzeli bir kızdı.
Ege'de Tykhe(Tike) dediler ona.
Roma'da Fortuna...
Tykhe antik yunanca "kısmet" demekti.
Şansı, talihi, kısmeti ve kaderi simgelerdi.
Ege ve Akdeniz'de çok sevildi, çok sayıldı.
Tanrıça yaptılar onu.
Kentlerin koruyucu tanrıçası.
Behçet Necatigil şöyle söz etti ondan.
"Hellenismus devrinde Tykhe, bu?tu?n öteki tanrıları unutturan çok yaygın bir tanrıça oldu. Caesar'in kendi
Tykhe'sine olan gu?veni meşhurdur. Bu gu?ven, onu sonunda bu?tu?n
ikazları hiçe" sayarak mahvolmaya götu?rdu?. Tebdil giymiş olarak, bir
balıkçı kayığında Dyrrhachium'dan İtalya'ya geçmek isterken,
kayıkçının fırtınadan çekinmesi u?zerine, ona şöyle bağırmıştı.
'Durma, sen Caesar'ı ve Caesar'in Tykhe'sini götu?ru?yorsun!'
Tanrıça Tykhe, resimlerde çok yer alır.
Elinde bereket boynuzu yahut
bir gemi du?meni ile veya yuvarlanan bir ku?re u?zerinde kanatlı olarak
tasvir edilir.
Yunanlılar şansın açık olsun yerine "Agathe Tykhe" yani "İyi Tykhe ile" deyimini kullanırlardı.
****
Tykhe başındaki kale surları şeklindeki taç ile bulunduğu şehri temsil ederdi.
O kenti sadece korumakla kalmaz, insanlara şans, iyilik ve umulmayan başarılar getirirdi.
Bu yüzden Ege ve Akdeniz'de hemen her kentte onun bir heykeli olurdu.
Antik yazar Pausanias'a göre dönemin heykeltraşı Baupalos, İzmir'e(Smyra) çok muhteşem bir Tykhe heykeli yapmıştı.
Türkiye'de bulunan en sağlam Tykhe betimlemesi Düzce Prusias ad Hypium antik kentinden
çıkarılan ve bugün İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergilenen heykeldir.(Paylaştığım fotoğraf)
Geçtiğimiz günlerde Datça'nın koruyucu tanrıçası Tyhke bulundu.
Knidos'taki kazılarda Prof. Dr. Ertekin Doksanaltı başkanlığındaki kazı ekibi, Korinth anıtında Tyhke heykelinin başına ulaştı.
Datça'nın Koruyucu Tanrıçası 2000 yıl toprak altında kaldıktan sonra nihayet artık gün yüzünde.
Datça'da müze olmadığından büyük olasılıkla Marmaris'e götürülecek.
Marmaris'ten Datça'yı gözleyecek.
****
Bakalım, Datça'ya şans getirecek mi?
Bakalım, yarımadaların en güzelinde insanlar birbirine iyilik saçacak mı, umulmadık başarılar elde edilecek mi?
Bakalım, bu betonlaşma, bu doğa katliamı, bu hoyratlık sona erecek mi?
Göreceğiz.
Ha unutmadan, Tanrıça Tykhe kötü şans ve kötü olayların da simgesiydi.
Ne yapacağı, nasıl davranacağı temsil ettiği kentin insanlarına bağlıydı.
Şans, talih, kader, kısmet, iyilik, kötülük.
Hepsi Datçalılar'a bağlı.
Sayfa başına git